Steeds meer boeren kiezen voor een vorm van regeneratieve, natuur-inclusieve landbouw. Vaak is daarbij wel de twijfel: is dat wel lonend? Enerzijds drukt een extensievere bedrijfsvoering de productie, anderzijds zijn er kostenbesparingen door geen of minder gebruik van kunstmest en krachtvoer. Hoe valt dat per saldo uit?
Regeneratief verdienmodel
Recente studies concludeerden dat extensieve melkveehouderij minder rendabel is dan intensieve. Maar deze onderzoeken hebben niet expliciet, en op bedrijfsniveau, naar regeneratieve en natuur-inclusieve bedrijven gekeken. Die hebben vaak een ander verdienmodel dan een intensief bedrijf.
In dit project werken we samen met Wij.land, Vogelbescherming Nederland, Living Lab Fryslan, Deltaplan Biodiversiteitsherstel en Alan Accountants en Adviseurs aan een antwoord op deze vraag: is er in de huidige markt een verdienmodel voor regeneratieve landbouw? Zo nee, dan is er een argument om de geleverde ecosysteemdiensten vanuit publieke middelen te belonen. Zo ja, dan laat het aan gangbare boeren zien: er zit een toekomst in veehouderij als je het op deze manier aanpakt.
Appels en peren
Onderzoeken of regeneratieve landbouw loont, is geen gemakkelijke opgave. Om te beginnen is niet scherp gedefinieerd wanneer een bedrijf regeneratief of natuur-inclusief is. Ook zijn er nog maar weinig bedrijven die de transitie naar regeneratief al doorlopen hebben. Een ander lastig punt is dat het ontbreekt aan een eenduidige methodologie om zaken als cashflow en saldo te vergelijken. Een zorgfunctie wordt bijvoorbeeld soms als integraal onderdeel van de bedrijfsvoering beschouwd, soms als nevenactiviteit die niets met melkveehouderij te maken heeft. Daardoor is het, wanneer cijfers van boeren worden vergeleken, vaak een beetje appels met peren vergelijken.
Openheid in bedrijfsvoering
In het project wordt gewerkt met een methodologie die verschillende saldi berekent, die ook de basis kan vormen voor toekomstige onderzoeken bij grotere aantallen bedrijven. Het geeft een eerste indruk van de kosten, baten en inkomsten van regeneratieve landbouw. Om dat te kunnen doen zullen 16 bedrijven openheid geven in hun bedrijfsvoering en in hun boekhouding. Het gaat hier om regeneratieve bedrijven op veen, klei en zand. De deelnemende boeren uit West-Nederland zijn aangesloten bij Wij.land, de noordelijke bedrijven bij Living Lab Fryslân.
Komende twee maanden worden de verschillende saldo- en cashflow berekeningen uitgevoerd op basis van de boekhouding van de deelnemende boeren. Nevenactiviteiten en natuursubsidies worden dus apart meegenomen.
Klankbordgroep
Voor een waardevolle inbreng en een kritische blik vanuit het werkveld is een klankbordgroep samengesteld.
De leden zijn werkzaam bij:
- Rabobank
- Friesland-Campina
- Wageningen University & Research
- ABAB
- RVO / Ministerie van LNV
- Vogelbescherming Nederland
- Deltaplan Biodiversiteitsherstel
- Melkveehouderij
