De uitspraak van de Raad van State is helder: bedrijven en woningeigenaren die de spouwmuren van een woning willen isoleren, moeten eerst goed onderzoeken of er geen beschermde diersoorten zoals vleermuizen in zitten. Deze uitspraak kan verstrekkende gevolgen hebben voor de isolatieplannen en de omgang met de Wet Natuurbescherming (WNb).
Probleem
De WNb wordt vaak (onbewust) overtreden bij het isoleren en (ver)bouwen van gebouwen. In de spouwmuren, waar isolatiemateriaal in moet, wonen vaak beschermde vleermuizen. In en rondom het huis kunnen ook huismussen of gierzwaluwen wonen, die ook beschermd zijn. Het verstoren van hun leefomgeving is verboden volgens de WNb. Isoleren of (ver)bouwen met naleving van de WNb is alleen mogelijk na een wettelijk vereist ecologisch onderzoek. De kosten hiervan zijn vaak disproportioneel ten opzichte van het isoleren of verbouwen zelf en komen meestal ten laste van woningeigenaren zelf. Daarnaast duurt het proces voor een ecologisch onderzoek tot aan het moment waarop de verbouwing of het isoleren kan plaatsvinden erg lang: dit kan zomaar een jaar duren, als überhaupt al een ecoloog kan worden gevonden die hier tijd voor heeft. Hierdoor loopt de verduurzaming van woningen vertraging op en dat knelt. We willen immers zo snel mogelijk maatregelen treffen om energie te besparen en klimaatverandering tegen te gaan.
Oplossing
De provincie Utrecht heeft een methode in gebruik die zowel naleving van de WNb mogelijk maakt én ervoor zorgt dat de isolatieplannen doorgang kunnen vinden. Een gemeente kan een Soortenmanagementplan laten opstellen door een ecologisch onderzoeksbureau waarmee voor een heel gebied in kaart wordt gebracht waar beschermde populaties zich bevinden en hoe hier mee omgegaan dient te worden. Op basis van een Soortenmanagementplan van een gemeente, kan de provincie een ontheffing verlenen voor de Wet Natuurbescherming. Zodoende worden beschermde diersoorten beschermd, de wet niet overtreden en kunnen isolatie- en verbouwingsplannen doorgang vinden. De totstandkoming van een SMP kan wel twee jaar duren. In de tussentijd geeft de provincie Utrecht onder voorwaarden ook mogelijkheden tot isoleren en verbouwen middels het zogenaamde pre-SMP.
De rol van De Natuurverdubbelaars
Vanaf 2019 helpt De Natuurverdubbelaars de provincie Utrecht met het uitrollen van Soortenmanagementplannen. In eerste instantie waren we betrokken als kwartiermaker voor natuurinclusief bouwen. Hierbij hebben we verschillende samenwerkingsrelaties opgezet met gemeenten, woningcorporaties, omgevingsdiensten en bouwpartijen om de ambitie van de provincie te vertalen naar concrete acties. Daarnaast hebben wij geholpen bij een communicatietraject om het draagvlak voor de Wet Natuurbescherming te verhogen door voor stakeholders duidelijk te maken wat de waarde is van deze wet en het bijbehorende instrumentarium. Op dit moment helpen wij de provincie Utrecht bij het verankeren van de SMP’s binnen de Utrechtse gemeenten. We brengen het ideale SMP-proces voor gemeenten in kaart, organiseren kennissessies met de trekkers vanuit de gemeenten en zorgen voor borging van de kennis voor zowel gemeenten als provincie. Door onze focus op de waarde van natuur en natuurbescherming brengen we dit onderwerp verder dan de strikt juridische context.
Kun jij hulp gebruiken rondom de uitrol van Soortenmanagementplannen? Neem dan contact op met Tom Meijer (06-19301182; tom@natuurverdubbelaars.nl)
